MuaMua

Chúng ta biết rằng, trong tất cả các nghiên cứu của con người luôn có sự hiện diện của các loài sinh vật và chúng đóng vai trò trở thành vật thí nghiệm. Tuy nhiên, điều đó dường như tồn tại rất mông lung và mơ hồ trong suy nghĩ của mỗi người. Trên thực tế, những loài động vật được chọn lựa bước vào các nghiên cứu và thí nghiệm của con người thường phải nhận kết cục bi thương. Bởi có thể nói, chúng là vật thế thân cho con người trước những rủi ro.

Không chỉ ở trong phòng nghiên cứu, mà những loài động vật được chọn tham gia vào hành trình vượt không gian, khai phá vũ trụ của con người cũng có cuộc đời bi thương không kém. Những cái tên điển hình không thể quên nhắc đến đó là cô chó Laika, khỉ Albert, chú chó Dezik, Tsygan,… ngoài ra còn rất nhiều loài sinh vật khác.

Ngày 3/11/1957, Laika được các nhà khoa học khoác lên người một bộ trang phục đặc biệt dành cho phi hành gia.

Năm 1957, khi cô chó Laika trở thành phi hành gia đầu tiên khởi hành cùng tàu vệ tinh Sputnik 2, cả thế giới đã dõi theo sự kiện đặc biệt này và nó đã để lại một dấu lặng trong lòng nhiều người.

Hôm ấy là ngày 3/11/1957, Laika được các nhà khoa học khoác lên người một bộ trang phục đặc biệt dành cho phi hành gia. Sau đó, người ta đặt cô chó vào bên trong vệ tinh nhân tạo Sputnik 2. Bạn có biết điều gì đã xảy ra không? Con tàu được phóng lên quỹ đạo và không bao giờ trở lại nữa, tất nhiên, số phận của Laika cũng chẳng thể thoát khỏi một kết cục chung ấy. Cô chó đã vĩnh viễn rời xa trái đất, qua đời giữa không trung chỉ trong vòng vài giờ vì thiếu hụt oxy và do nhiệt độ tăng lên quá cao (tới 400 độ C) khi vào quỹ đạo Trái đất.

Laika không phải là sinh vật đầu tiên được đem ra thử nghiệm. Trước đó cả thập kỉ, các chuyên gia của Mỹ và Nga – 2 quốc gia tiên phong về nghiên cứu vũ trụ – đã thử nghiệm giới hạn khả năng của các sinh vật sống ở trong vũ trụ. Và loài đầu tiên được vinh dự bay xuyên không gian chính là những con ruồi giấm. Năm 1947, sinh vật này được gửi theo một quả tên lửa khá lỗi thời và nó đã nổ tung ở độ cao khoảng hơn 100.000m so với mặt nước biển.

Baker – con khỉ đầu tiên sống sót sau khi được bay vào vũ trụ.

Tiếp đến, NASA đưa những chú khỉ với tên hiệu lần lượt Albert I, II, III, IV vào vũ trụ. Và tất cả chỉ còn là những cái tên, chúng đều không thể trở về. Mãi đến năm 1951, NASA mới ghi nhận được trường hợp sinh vật đầu tiên sống sót và trở về mặt đất an toàn. Đây là cột mốc để các nhà khoa học bắt tay vào những thực nghiệm phức tạp hơn. Rất nhiều con chuột được gửi vào không gian, đó cũng là những chuyến đi một chiều.

Các nhà khoa học lại quay trở về với những chú chó, loài vật được cho là có thể giúp họ có được những thông tin cần thiết để tạo ra tàu vũ trụ phù hợp với con người. Ngày 15/8/1951, hai chú chó Dezik và Tsygan trở thành phi hành gia đầu tiên được phóng lên vũ trụ. Chúng không thể chạm đến quỹ đạo, nhưng may mắn sống sót trở về mặt đất. Vài năm sau, chuyến bay của Laika được thực hiện.

Ngày 15/8/1951, hai chú chó Dezik và Tsygan trở thành phi hành gia đầu tiên được phóng lên vũ trụ.

Laika – “sứ mệnh hi sinh”

Cô chó Laika trước khi được gửi vào vũ trụ.

Đã có rất nhiều chia sẻ về “sứ mệnh của Laika”, được phát biểu từ những người tham gia vào cuộc hành trình nghiên cứu vũ trụ.

“Đó là khoảng thời gian con người biết rất ít về vũ trụ”,giáo sư Martin Barstow (giám đốc Viện quan sát không gian và Trái đất tại Leicester).

“Chúng ta chưa biết được liệu con người có thể tồn tại trong vũ trụ. Thế nên, đó là một nhiệm vụ rất quan trọng”.

“Nhiệm vụ ấy là bước chuẩn bị cho chuyến bay của Yuri Gagarin năm 1961. Họ phải thử nghiệm công nghệ cabin, công nghệ cung cấp oxy, và tác động từ bức xạ của Mặt trời đối với khả năng sống sót của con người”.

“Phi hành gia đầu tiên đã hi sinh vì tương lai khai phá vũ trụ của con người”.

“Chúng tôi chọn Laika là giống cái, vì con cái không cần giơ chân lên khi đi tiểu, tức là chúng cần ít không gian hơn”.

Với bất kì cuộc thử nghiệm khoa học nào, phần rủi ro cũng luôn nằm ở mức cao nhất. Sự cố Laika cũng vậy, các nhà nghiên cứu coi đó là sứ mệnh của một loài sinh vật trái đất giúp con người khai khá những bí ẩn của không gian và vũ trụ. Và dù muốn hay không, cô chó này cũng phải mặc trang phục đặc biệt và bước lên chuyến tàu ấy, không sự phản khán, cái chết là điều nằm trong vô thức.

Thử nghiệm vũ trụ với động vật trong thế kỉ 21 và những cuộc tranh cãi gay gắt

Mặc dù sự hi sinh của Laika đã đem về những điều hữu ích nhất định, giúp tạo ra thành công bước đầu nhưng vấn đề đưa động vật vào vũ trụ vẫn gây ra những tranh cãi không hồi kết. Rất nhiều người không đồng tình với việc đưa các loài động vật “đứng mũi chịu sào” cho những nghiên cứu từng bị xem là “vô định hình” của các nhà khoa học.

Neil Armstrong là phi hành gia đầu tiên đặt chân lên Mặt trăng.

Năm 1960, hai chú chó Belka và Strelka là sinh vật đầu tiên chạm được đến vũ trụ và trở về nhà an toàn. Năm 1968, các thử nghiệm khai phá vũ trụ với rùa, ruồi giấm, giun tròn, ếch, nhện, mèo,… đã được thực hiện. Năm 1969, con người đánh dấu thành tựu đầu tiên khi tự đặt chân lên Mặt trăng. Việc con người tự tin khám phá hơn với sự phát triển của công nghệ, sẵn sàng trải nghiệm điều mới mẻ, rủi ro cao, khiến vai trò của các loài động vật dần bị lu mờ.

Tuy nhiên, khi con người tuyên bố sẽ thực hiện kế hoạch chinh phục sao Hỏa và muốn đưa loài khỉ lên trước để “tiền trạm”, thì một lần nữa dư luận lại tiếp tục dậy sóng. Lí giải về việc đưa khỉ lên sao Hỏa thám hiểm, Boris Lapin (giám đốc Viện Y học linh trưởng Sochi) chia sẻ rằng: “Khỉ và người có hệ thống cảm nhận gần như tương đồng”.

Nhưng một số chuyên gia lại phản đối về hành động này, giáo sư Barstow nói rằng: “Việc đưa động vật lên vũ trụ chẳng khác gì thử nghiệm hóa chất, mỹ phẩm trên chúng. Giờ đây, mọi thứ bạn làm phải bị kiểm soát. Thời đại đã thay đổi rồi”.

Những chú khỉ với tên hiệu lần lượt Albert I, II, III, IV vào vũ trụ.

Tiến sĩ Julia Baines (Chuyên gia từ Hiệp hội bảo vệ động vật PETA) thẳng thắn chia sẻ: “Động vật không sinh ra để du hành. Và cũng không giống con người, chúng chẳng thể phản đối chuyện bị đưa ra làm thí nghiệm, hay chống lại những rủi ro mà đến những người đặt chúng vào đó cũng chẳng thể kiểm soát”.

Sinh vật gần nhất bị đưa lên vũ trụ là loài giun Caenorhabditis. Đây là sinh vật có hệ thần kinh và hệ tiêu hóa tương tự con người. Hiện tại, chúng đang ở trạm vũ trụ ISS.

“Laika đã chết vì quá tải nhiệt, đó là một cái chết đau đớn”, câu nói này đã khiến nhiều người phải thật sự suy ngẫm. Liệu các loài vật có phải được sinh ra để chịu số phận bi thương từ những nghiên cứu chưa có hồi kết của con người hay không? Hẳn đây là câu hỏi mà nhiều người phải trăn trở và xót xa.